Wat ons drijft

Zomerschool, een goed idee?

Ieder jaar opnieuw komt het idee weer op in ons land om tijdens de zomervakantie onderwijs aan te bieden. De kansenongelijkheid in het onderwijs zou afnemen als we leerlingen met een leerachterstand tijdens de zomervakantie naar school laten gaan. Zeker nu, tijdens deze pandemie, start deze discussie weer. Is het zinvol om zomerscholen te organiseren?

Het inzetten van een zomerschool zorgt voor extra onderwijstijd en daarmee kunnen opgelopen achterstanden worden ingehaald. Verder wordt vaak gewezen op het feit dat kansarme leerlingen buiten het klaslokaal minder leerkansen krijgen dan de kansrijke leerlingen. Om deze aannames te verifiëren is het belangrijk om te kijken naar wetenschappelijk onderzoek naar deze kwestie.

Nancy Karweit (1940-2018) stelde in 1985 al vast dat een verlenging van het schooljaar weinig bewijs opleverde voor het beter presteren van leerlingen. Hierbij merkte ze op dat een verlenging van het schooljaar niet per se op een effectieve manier ingevuld werd door de docenten (Karweit, 1985). In een meer recentere studie bleek dat het verlengen van het schooljaar een lichte verbetering liet zien van de leerprestaties van de leerlingen ten opzichte van leerlingen met een traditioneel schooljaar (Patall, Cooper & Allen, 2010). Uit dit onderzoek bleek dat vooral kansarme leerlingen baat hebben bij het verlengen van het schooljaar. Hierbij werd echter wel de opmerking gemaakt dat uit het onderzoek niet opgemaakt kon worden of de verlenging van het schooljaar hiervan de oorzaak was of dat andere factoren hierbij een belangrijke rol speelden. Uit een publicatie van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) blijkt dat de invoering van zomerscholen relatief veel tijd kost en maar weinig effect bereikt. Onderzoek van de Engelse Education Endowment Foundation (EEF) laat eenzelfde beeld zien voor de invoering van zomerscholen.

Dergelijke wetenschappelijke onderzoeken kunnen ons helpen om juiste keuzes te maken waardoor er duurzame interventies kunnen worden ingezet. De leerachterstanden kunnen op deze manier worden verkleind en de leerprestaties worden verhoogd. Zowel de onderwijsinspectie als onderzoeksbureau Mc Kinsey komen tot de conclusie dat een cultuur waarin leraren van elkaar leren en samen met hun schoolleider en leerlingen elke dag het onderwijs een beetje beter maken het meeste effect sorteren. Met het Nationaal Programma Onderwijs is er de aankomende 2,5 jaar 8,5 miljard euro beschikbaar voor scholen. Kortom, gebruik wetenschappelijk onderzoek (evidence informed) om onderbouwde keuzes te maken en ga vervolgens samen in gesprek om te bepalen wat voor jullie school de meest zinvolle interventies zijn om een verbetercultuur tot stand te brengen. In plaats van zomerscholen liever inzetten op de invoering van maatregelen die een groot effect bewerkstellingen. Op die manier zijn we het onderwijs aan het renoveren in plaats van repareren.

Referenties:

Karweit, N. (1985). Should we lengthen the school term? Educational Researcher, 14(6), 9-15.

Patall, E., Cooper, H., & Allen, A. B. (2010). Extending the school day or school year: A systematic review of research (1985-2009). Review of Educational Research, 80(3), 401-436.