Wat ons drijft

Blue Monday de baas

De derde maandag van januari staat weer voor de deur. Ga er daarom maar eens goed voor zitten. Of juist niet en doe mee aan de Blue Monday Run in Capelle aan de IJssel.

Hoewel Blue Monday ook gezien kan worden als de tweede volle maan na een eerdere volle maan in dezelfde maand (komt ongeveer om de twee à drie jaar voor en de laatste was in augustus 2012, dus het is wel weer eens tijd), wordt met Blue Monday dikwijls de ‘zogenaamd meest deprimerende dag van het jaar’ genoemd. Maar niet getreurd: precies deze Blue Monday was  er een zogenaamde super-bloed-wolfmaan, eveneens een uniek verschijnsel.

Hoe dan ook, maandag lopen er weer vele werknemers rond op de werkvloer die allemaal iets voelen bij of vinden van de beruchte derde maandag van januari. En hoe ga je hier als leidinggevende nou mee om? Wellicht bieden de volgende vijf principes een uitkomst.

Kenmerken

Als leidinggevende sta je ten dienste van het leren en werken van leerlingen/collega’s. Alleen niemand is hetzelfde en iemand reageert hetzelfde op een dag als Blue Monday. Heb je deze week bijvoorbeeld al een collega gehoord over Blue Monday? Vanuit de eerdergenoemde faciliterende rol doe je er altijd goed aan om te investeren in de relatie met je collega’s. Op een dag als Blue Monday kan die relatie net het verschil maken.

Uitdaging

Op basis van de kenmerken van de collega’s weet je als leidinggevende wie er meer gevoelig is voor dagen als Blue Monday en wie er andere behoefte(n) heeft. Zo heeft de een even een schouderklopje nodig, of een kort gesprek over het weekend. De ander vindt het juist fijn om met rust gelaten te worden. De uitdaging wordt veelal gevormd door de persoon zelf (inclusief privésituatie) in combinatie met de context van het werk. Op een dag als Blue Monday is de uitdaging soms net even anders dan andere dagen ook al blijven de organisatiedoelen hetzelfde. Bied daarom optimaal uitdagende taken aan. Denk hierbij aan werkzaamheden die aansluiten bij wat de collega die dag (net) aankan.

Keuzes

Voor sommigen is het al een uitdaging om ervoor te kiezen (als ze die keuze al hebben) om naar het werk toe te gaan. Het helpt de meesten dan ook om ten gunste van de uitdaging optiekeuzes te hebben in wat er gedaan kan worden, maar nog mooier is als er ook actiekeuzes geboden worden zodat de collega’s kunnen kiezen of zij het al dan niet gaan doen. Vooral op een dag als Blue Monday kan het heel drempelverlagend werken als je even een keer iets niet hoeft en dat dat ook prima is.

Interactie

Een dag als Blue Monday valt of staat met de interactie die je met jezelf en/of je omgeving hebt. Ook hier ligt als leerkracht of leidinggevende de kans om vanuit een dienende en faciliterende rol de situatie te benaderen. Bied hulp via tips. Geef tips (in plaats van oplossingen) als collega’s moeilijkheden tegenkomen. Daarnaast is je taalgebruik essentieel. Op welke manier geef je feedback? Richt jij je op het (eind)resultaat van de persoon, of focus jij je meer op de inzet? Positieve feedback geven en vertrouwen uitstralen helpt iedereen, dus ook op een dag als deze. Complimenteer daarom op basis van vooruitgang en inzet.  Foppe de Haan zei al eens: “Van een schouderklopje heeft immers nog nooit iemand een blessure opgelopen.”

Structuur

Structuur biedt duidelijkheid en duidelijkheid weer een gevoel van veiligheid. Juist op een dag als Blue Monday kan het helpen mensen steun te bieden aan de hand van structuur. Bij structuur kan gedacht worden aan alle gedragingen waarmee je duidelijkheid biedt aan collega’s. Hierdoor weten zij wat er van hen verwacht wordt en hoe ze dit kunnen realiseren. Hierdoor krijgen ze vertrouwen in hun eigen kunnen en zullen ze gemotiveerder zijn om aan de slag te gaan.

Als je mensen op een dag als Blue Monday de actiekeuze biedt om bepaalde taken niet uit te voeren, heb je als organisatie wel duidelijke afspraken nodig om dit op te vangen. Bied daarom duidelijkheid over welke taken wel onder actiekeuzes vallen en welke niet.

Met behulp van de eerder beschreven interactie helpt het om vanuit de gedachten van structuur de verwachtingen te communiceren en de reden van deze verwachtingen uit te leggen. Wanneer collega’s niet weten wat er van ze verwacht wordt of niet weten hoe zij het aan moeten pakken, zullen ze zich nauwelijks competent voelen. Als gevolg daarvan zal de motivatie hoogstwaarschijnlijk afnemen.

Bovenstaande principes en tips gelden natuurlijk niet alleen op dagen als Blue Monday en zijn van toepassing op alle dagen van het jaar. Daarnaast zijn de principes universeel te gebruiken in elke sector. Het valt of staat met wat jij ervan maakt!